Tibet Kralı Songtsen bin yıldan fazla bir süre önce yaşamıştı. Beş kraliçesi vardı. Başkenti Lhasa’ya bakan Kızıl Tepe’nin üstündeki taştan bir kalede onunla birlikte yaşıyorlardı.
Tibet o zamanlar büyük bir imparatorluktu. Kral, barışı ve karşılıklı anlayışı sağlamak için Çin imparatorundan bir kız istedi.
Songtsen zeki bakanı Garpa’yı Çin imparatorunun sarayına gönderdi ve imparator talepleri güçlükle geri çevirebildi. Tibet süvarileri çoktan sarayının duvarlarına ulaşmıştı ve imparator korkuya kapılmıştı. Bu yüzden kızlarından birini Songtsen’e göndermeye söz verdi ama bunun için Tibetli bakanın dört testi geçmesi gerekiyordu. “Biz böyle yaparız,” diye ekledi imparator hemen. “Başarısız olursan ölürsün; başarılı olursan kız senindir. Sakın gücenme,” diye ekledi.
Garpa bu meydan okumayı kabul etti ve imparator bunun üzerine danışmanlarına, kahinlerine ve vezirlerine danıştı. “Garpa bin kuzuyu asıl annelerine kavuşturmaya çalışsın,” diye tavsiyede bulundu koca kafalı bir bakan. Çünkü onları tanımayan biri, tüm kuzuları ve ebeveynlerini nasıl yeniden bir araya getirebilirdi ki?
İki bin meleyen koyun sürüsü önünde çobanlık yaparken, Garpa hemen hepsini serbest bıraktı. Koyunlar eskiden olduğu gibi kendi aralarında aile çiftleri oluşturdular, her kuzu kendi annesine sokuldu.
Böylece Garpa ilk sınavını geçmiş oldu. O zaman imparator şöyle düşündü: “Bu Tibetli hayvanların nasıl davranacağını biliyor. Ama ona çözülmesi zor bir kraliyet görevi vereceğim.”
İmparator geceleyin korumalarına Garpa’yı bir sürü geçitten geçirtti, ta ki nerede olduğunu bilemeyene kadar. Binlerce odanın arasında küçük bir odada gecelemesini söylediler ve görevini açıkladılar.
“Bu gece burada uyu. Yarın gözlerin bağlı olarak sarayın orta avlusuna götürüleceksin. Eğer o zaman bu odaya geri dönmenin bir yolunu bulabilirsen, ikinci sınavı da geçmiş olacaksın.”
Garpa gülümsedi ve onlara iyi geceler diledi. Sabah olduğunda hazırdı; burnunu takip ederek geceyi geçirdiği küçük odaya geri döndü. Böylece imparatoru bir kez daha yanıltmış oldu.
“Garpa’yı ne yapmalı?” diye bağırdı imparator, uzun parmaklı, mücevherli ellerini sıkarak. “Kızımı istiyor! Onu nasıl engelleyebilirim?”
“İpek ve mücevherler,” diye fısıldadı ak sakallı yaşlı bir danışman kulağına. “Bakalım Tibetli, merhum İmparatoriçe Dowager’ın dizilmemiş değerli kolyesindeki geçilmez Kırmızı Mercan Boncuğu’nu geçirebilecek mi? Daha önce hiç kimse ipek bir ipliği o küçük ve bükülmüş taş matrisin içinden geçiremedi. Daha önce herkes bu konuda başarısız oldu.” diye ekledi büyücü.
İmparatorun siyah gözleri parladı. Kendisi ve tüm kardeşleri de bu görevi imkânsız bulmuştu.
Garpa çok geçmeden verilen görevi yerine getirmeye başladı. Hemen bir karıncanın kendisine yardım etmesini sağladı. İpek ipliği karıncanın göbeğine bağladı; biraz balla küçük yaratığı, ipliği kendisiyle birlikte çekerek muhteşem mercanın gizli matrisi boyunca sürünmeye ikna etti. Garpa bir anda ipliğin tamamını deliğe çekmiş ve üçüncü denemesini de geçmişti.
İmparator ağıt yaktı ama eşlerinden birinin bir planı vardı. “Garpa’yı bir kürsüye oturt ve kralı için bir eş seçmesine izin ver,” diye önerdi. ” Binlerce birbirine benzeyen kız arasından gerçek prensesi seçmesini sağla.”
İmparator kabul etti ve on bin genç Chang’an kızı incelendi ve bin “prenses” seçildi. Ve sonra Garpa, kızları incelemek ve prensesi seçmek için geniş bir imparatorluk odasının başına oturmak zorunda kaldı.
“Wencheng’i bugün odasında tut,” diye fısıldadı annesi imparatora. “Tibetlinin asla haberi olmayacak. Bırak kalabalığın içinden birini seçip kralına getirsin. Her Chang’an kızı bir prensestir!”
Ama imparator ona ters ters baktı. “Ben sözümü tutarım, aptal kadın! Benim küçük Wencheng’imin genç kız kalabalığının arasında olmasını sağla,” diye bağırdı.
Ağırbaşlı genç kızlar kalabalığı zarif ve görkemli bir alay halinde Garpa’nın önünde yavaşça geçit töreni yaptığında, Garpa onları teker teker dikkatle inceledi. Birden, içlerinden birinin saçlarını süsleyen çiçeklere tırmanan bir çift arı gördü. Kış mevsimi olduğu için, önündeki tüm kadınların takma çiçekli saç başlıkları takıyor olması gerektiği sonucuna vardı; çünkü bir imparator bile aniden on binlerce taze çiçeği nereden bulabilirdi ki? Sadece gerçek bir prensesin simsiyah saçlarını süsleyen böylesine güzel çiçek açmış süsenleri ve zambakları olabilirdi. Böylece imparatorun kızını tanıdı.
Bu şekilde Garpa’nın sınavları sona ermiş oldu. Prensese cesurca memleketine kadar eşlik etti ve Kral Songtsen Prenses Wencheng’i kraliçesi yapmaktan büyük mutluluk duydu.
İyi kalpli hanımefendi ülkenin ipekböcekleriyle tanışmasını sağladı; ona ipek eğirmeyi öğretti ve kaba deri pelerinlerini zarif brokar cüppelerle değiştirtti. Ve çeyizinin bir parçası olarak getirdiği büyük Hint Buda heykeli, Kral Songtsen’in Budizm’e ve onun daha barışçıl yollarına dönmesine yardımcı oldu.
Benzer bir öykü elçi Garpa ve prensesin şu sözleriyle sona erer: “Benimle birlikte gideceğin için imparator sana pek çok hediye vermek isteyecektir. Tibetli prensimiz ihtiyacınız olan her şeye sahiptir. Bu yüzden mücevherler ve ipekler almayın ama şimdi size söylediklerimi unutmayın. Ondan tüm başlıca tahılların tohumlarını isteyin. Onlarla topraklarımızı bereketlendireceğiz ki bu da altın ve gümüşten daha değerli bir armağandır.”
Prenses onun tavsiyesini dinledi. Kızının isteğine hayran kalan imparator, Tibet’e götürmesi için ona tahıl tohumlarıyla yüklü beş yüz at verdi. (Liyi 1985, 42-49)
